بنام خدا
راه ثبوت هلال اول ماه
مسأله ى 399ـ ديدن هلال، و يا اطمينان به قول كسانى كه ادعاى ديدن آن را كرده اند، و يا حكم حاكم عادل شرع، و يا گذشتن سى روز از شعبان، اينها همه گواه بر اول ماه است، و ديدن هلال در انحصار چشم عادى نيست، كه چشم مسلح يا محاسبات نجومى نيز همين حكم را دارد زيرا «شهر رمضان» در قرآن در صورت آگاهى كامل بر آغاز و انجامش مىباشد كه از هر راهى باشد درست است و حديث «صُمْ لِلرُّؤيِة وَ أفْطِر لِلرُّؤيَةِ» رؤيت را در انحصار وسيله اى خاص ننهاده، بلكه اگر ديدى يا ديده شد به هرگونه و به هروسيله اى كه با آن مىتوان هلال ماه را ديد و يا دانست كافى است، و در جمع تنها با دانستن اين كه اول ماه است روزه هم واجب مىشود چه با چشم غير مسلح و عادى يا مسلح يا با تلسكوپ و يا با توليد نجومى قمر به وسيله ى ژئوفيزيك در صورتى كه امكان رؤيت با نبودن موانعى سطحى باشد. بنابراين تلسكوپ كه از بهترين وسايل ديدن ماه است راه را براى اثبات اول ماه براى همگان باز و آسان مىكند، و جلوى همگى اختلافات را در افق ديدارش مىگيرد، كه اگر اين مسأله مورد توجه و عمل قرار گيرد، ديگر همه ساله شاهد چند عيد فطر و چند نماز عيد ـ در يك افق ـ نخواهيم بود.
مسأله ى 400ـ ميزان در ديدن هلال همان افقى است كه شما در آن هستيد، و نفى يا اثبات افقهاى ديگر براى شما كافى نيست و چون افق مكه دست بالا يك روز جلوتر از ايران است و دقت در رويت ماه در مكه معظّمه از همه جا مسلمتر است بنابراين اول ماه و آخرش در ايران نوعا نيز يك روز پس از مكه مكرّمه است .
«فمن شهد منکم الشهر فالیصمه» (185 بقره)
پس هر کس از شما این ماه را درک کند باید آن را روزه دارد.
«و کلوا و اشربوا حتی یتبین لکم الخیط الابیض من الخیط الاسود من الفجر ثم اتمو الصیام الی لیل» (187 بقره)
بخورید و بیاشامید تا خط سفید از خط سیاه برایتان نمایان گردد. سپس روزه را تا شب به اتمام رسانید.
و روایت «صم للرؤیة و افطر للّرؤیة»
با رویت ماه روزه بگیر و با رویت ماه افطار کن.
رؤیت ماه چه صبح و چه شب، چه با چشم مسلح و چه با چشم غیر مسلح باشد، در هر صورت طبق آیات و احادیث متواتر بالا دلیل بر وارد شدن در ماه مبارک و خارج شدن از آن است.
و آیه کلوا و اشربوا وقت امساک و افطار را از فجر تا لیل تعیین می نماید. و همچنین آیه فمن شهد الشهر وجوب روزه گرفتن در کل ماه را بیان می دارد.
دیدن ماه در صبح و یا شب شروع و انتهای ماه مبارک را تعیین می نماید و شروع روزه گرفتن و انتهای روزه داری بعد از دیدن ماه اتفاق خواهد افتاد.
اگر چه در انتهای ماه مبارک شاید در صبح و یا بعد از ظهر ماه دیده شود، لیکن چون شروع تا انتهای یک روز روزه از فجر تا لیل است، باید طبق أتم الصیام الی لیل روزه را با اینکه ماه را دیده ایم به انتها برسانیم و روایت صم و افطر للرؤیه مانع اتمام روزه تا لیل نخواهد شد.
لازم به ذکر است از قول یکی از شاگردان آیت الله دکتر محمد صادقی تهرانی که میفرمایند از استاد شنیده ام که دیدن هلال ماه در صبح دلیل بر روزه گرفتن و یا عدم آن در همان روز می گردد. این گفته مورد بررسی است و باید بفهمیم موردی بوده یا کلی است. و در جلسه آتی شورای علمی شاگردان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
نتیجه اعلام می گردد و قول آقای کاظم ندائی که مبنا در روز اول و آخر ماه باید مکه مکرمه باشد تا اتحاد مسلمانان ایجاد شود اگر چه بعنوان شاگرد حاج آقا بیان می شود و نظر شخصی است، مخالف مسأله 400 رساله نوین حاج آقا می باشد و همچنین مخالف سه مبنای بالا و عقل است و مرفوض اعلام می شود.
پژوهشگر قرآنی - مهدی صادقی تهرانی
